Metoda 6 kapeluszy została stworzona przez Edwarda De Bono, twórcę pojęcia „myślenie lateralne”. Idea 6 KAPELUSZY pozwala na twórcze podejście do rozwiązywania problemów, wskazuje sześć różnych stron, z jakich można dany problem postrzegać.
Metoda ta jest prosta, praktyczna i skuteczna. 6 KAPELUSZY zmienia rozmowę ze zwykłego argumentowania i bronienia swoich racji w konstruktywną dyskusję. Idea polega na sztucznym przyjęciu określonego stanowiska w danej sprawie.
Biały kapelusz – biały to kolor neutralny i obiektywny. Wprowadza do dyskusji. Zakładając biały kapelusz podajemy “czyste fakty”, to co wiemy.
Czerwony kapelusz – czerwień jest kolorem emocji. Zakładając czerwony kapelusz ukazujemy swoje emocje i uczucia, wyrażamy przeczucia, przypuszczenia (zarówno pozytywne jak i negatywne). Podczas myślenia w czerwonym kapeluszu nie ma potrzeby usprawiedliwiania lub wyjaśniania uczuć, osobistych wrażeń.
Żółty kapelusz – żółty to słońce, jasność i optymizm. Myśląc w żółtym kapeluszu szukamy wyłącznie korzyści, zalet, dobrych stron danego rozwiązania, zalety, korzyści.
Czarny kapelusz – widzi wszystko w czarnych kolorach. Zakładając czarny kapelusz szukamy negatywnych stron, wad, błędów proponowanego rozwiązania. Zwracamy uwagę na ryzyko i zagrożenia. Nałożony jest jednak na nas wymóg podania logicznych przyczyn naszych sądów – nie może to być krytyka emocjonalna.
Zielony kapelusz – zieleń jest kolorem roślinności, rozwoju, aktywności. Zakładając zielony kapelusz szukamy nowych twórczych rozwiązań, przedstawiamy oryginalne pomysły, propozycje. Jest to myślenie aktywne, np: co poprawić, co można jeszcze zrobić, co by było gdyby…
Niebieski kapelusz – niebieski jest kolorem otaczającego nas nieba, symbolizuje ogólną kontrolę, obiektywizm, dystans i opanowanie. Myśląc w niebieskim kapeluszu przyglądamy się procesowi rozwiązywania problemu “z góry”. Czuwamy nad przebiegiem dyskusji, sumujemy ją. Niebieski kapelusz zakłada osoba kierująca grupą.
Technika “6 MYŚLOWYCH KAPELUSZY” stosowana jest w procesie rozwiązywania problemów w sposób twórczy. Uczy ukierunkowywania myślenia tak, aby był to proces świadomy, całkowicie przez nas kontrolowany.
Technika ta pozwala uporządkować myślenie w taki sposób, który umożliwia osobie zajęcie się w danym momencie jednym aspektem – zamiast zajmować się jednocześnie emocjami, logiką, informacją, nadzieją i tworzeniem. Poza tym uczy ona skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach, prezentacji własnego punktu widzenia, efektywnego współdziałania w zespole i pracy w grupie.