Jak to się dzieje, że zdolni, dobrzy uczniowie stają się zaledwie przeciętnymi pracownikami,
a osoby o wysokim ilorazie inteligencji z trudem radzą sobie w życiu?
Okazuje się, że istotne znaczenie odgrywa tzw. współczynnik inteligencji emocjonalnej.
Wg Daniela Golemana na inteligencję emocjonalną składa się pięć podstawowych kompetencji emocjonalnych i społecznych.
Inteligencję emocjonalną można kształtować, rozwijać.
5 podstawowych kompetencji emocjonalnych i społecznych
I. Samoświadomość – czyli świadomość emocjonalna (wiedza o swojej emocjonalności, sposobie reagowania pod wpływem emocji, preferencjach: wartościach, potrzebach, również o możliwościach i ocenach intuicyjnych) oraz wynikająca z niej samoocena, wiara w siebie, tj. silne poczucie własnej wartości i świadomość swoich możliwości, umiejętności i ograniczeń;
II. Samoregulacja – panowanie nad swoimi stanami wewnętrznymi, impulsami; jak też świadoma samokontrola – utrzymywanie norm uczciwości i prawości, sumienność i rzetelność, elastyczność w dostosowywaniu się do zmian, kreatywność oraz innowacyjność;
III. Motywacja – korzystanie z emocji, które prowadzą do nowych celów lub ułatwiają ich osiągnięcie, zaangażowanie, proaktywność, optymizm i świadome wybory kierunków dążeń;
IV. Empatia – uświadamianie sobie uczuć i potrzeb własnych oraz innych osób, budowanie zrozumienia dla perspektywy własnej oraz innych osób, pozytywny wpływ i wzmacnianie potencjału innych osób, nastawienie na dawanie, dzielenie się i wspieranie;
Często mówimy, że empatia to wejść w czyjeś buty, zgadzam się, ale dodaję: nie zapomnij wcześniej zdjąć swoich!
V. Umiejętności społeczne – wzbudzanie u innych pożądanych reakcji tj. wpływanie na innych, dążenie do zgody i porozumienia, przewodzenie, budowanie dobrych relacji, wzmacnianie więzi, budowanie współpracy, współdziałanie w zespole.
Inteligencję emocjonalną można kształtować, rozwijać. Zależy to od naszej własnej świadomości, na ile jest ona dla nas ważna i w jaki sposób o nią zadbać. Nie można nauczyć się jej z książek, choć wiedza innych ludzi może nam pomóc wytyczać sobie własne ścieżki doskonalenia siebie w tym obszarze.
Sami tylko możemy rozwijać nasze kompetencje osobiste w rozumieniu umiejętności rozpoznawania stanów emocjonalnych własnych oraz innych osób, jak też zdolności używania własnych emocji i radzenia sobie ze stanami emocjonalnymi innych. Coraz częściej mówi się o tym, że emocje są częścią naszego funkcjonowania, bez względu na płeć. Nie są tylko domeną kobiet.